Nazım Himət Ran (NHR)

        Türk ədəbiyyatından ən çox sevdiyim üç isimdən  (Necip Fazıl , Özdemir Asaf və NHR) biridir Nazım Hikmət .
Əvvəlcə həyat dolu iki ən sevdiyim şeirini və digər sözlərini paylaşmaq istəyirəm.

     

     Nazım Hikmet ~ Yaşamaya Dair 

yaşamak şakaya gelmez,

büyük bir ciddiyetle yaşayacaksın

bir sincap gibi mesela,

yani, yaşamanın dışında ve ötesinde hiçbir şey beklemeden,

yani bütün işin gücün yaşamak olacak.

yaşamayı ciddiye alacaksın,

yani o derecede, öylesine ki,

mesela, kolların bağlı arkadan, sırtın duvarda,

yahut kocaman gözlüklerin,

beyaz gömleğinle bir laboratuvarda

insanlar için ölebileceksin,

hem de yüzünü bile görmediğin insanlar için,

hem de hiç kimse seni buna zorlamamışken,

hem de en güzel en gerçek şeyin

yaşamak olduğunu bildiğin halde.

yani, öylesine ciddiye alacaksın ki yaşamayı,

yetmişinde bile, mesela, zeytin dikeceksin,

hem de öyle çocuklara falan kalır diye değil,

ölmekten korktuğun halde ölüme inanmadığın için,

yaşamak yanı ağır bastığından.

diyelim ki, ağır ameliyatlık hastayız,

yani, beyaz masadan,

bir daha kalkmamak ihtimali de var.

duymamak mümkün değilse de biraz erken gitmenin kederini

biz yine de güleceğiz anlatılan bektaşi fıkrasına,

hava yağmurlu mu, diye bakacağız pencereden,

yahut da sabırsızlıkla bekleyeceğiz

en son ajans haberlerini.

diyelim ki, dövüşülmeye değer bir şeyler için,

diyelim ki, cephedeyiz.

daha orda ilk hücumda, daha o gün

yüzükoyun kapaklanıp ölmek de mümkün.

tuhaf bir hınçla bileceğiz bunu,

fakat yine de çıldırasıya merak edeceğiz

belki yıllarca sürecek olan savaşın sonunu.

diyelim ki hapisteyiz,

yaşımız da elliye yakın,

daha da on sekiz sene olsun açılmasına demir kapının.

yine de dışarıyla birlikte yaşayacağız,

insanları, hayvanları, kavgası ve rüzgarıyla

yani, duvarın ardındaki dışarıyla.

yani, nasıl ve nerede olursak olalım

hiç ölünmeyecekmiş gibi yaşanacak...

bu dünya soğuyacak,

yıldızların arasında bir yıldız,

hem de en ufacıklarından,

mavi kadifede bir yaldız zerresi yani,

yani bu koskocaman dünyamız.

bu dünya soğuyacak günün birinde,

hatta bir buz yığını

yahut ölü bir bulut gibi de değil,

boş bir ceviz gibi yuvarlanacak

zifiri karanlıkta uçsuz bucaksız.

şimdiden çekilecek acısı bunun,

duyulacak mahzunluğu şimdiden.

böylesine sevilecek bu dünya

"yaşadım" diyebilmen için...

------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bir də  yenə Nazım Hikmət-dən  yaşamanın bu anın necə dəyərli olduğunu anlatan qısa bir şeir

Su başında durmuşuz, 
çınar, ben, kedi, güneş, bir de ömrümüz. 
Suda suretimiz çıkıyor, 
çınarın, benim, kedinin, güneşin, bir de ömrümüzün. 
Suyun şavkı vuruyor bize, 
çınara, bana, kediye, güneşe, bir de ömrümüze . 

Su başında durmuşuz. 
Önce kedi gidecek, 
kaybolacak suda sureti. 
Sonra ben gideceğim, 
kaybolacak suda suretim. 
Sonra çınar gidecek, 
kaybolacak suda sureti. 
Sonra su gidecek 
güneş kalacak; 
sonra o da gidecek... 

Su başında durmuşuz. 
Su serin, 
Çınar ulu, 
Ben şiir yazıyorum. 
Kedi uyukluyor 
Güneş sıcak. 
Çok şükür yaşıyoruz. 
Suyun şavkı vuruyor bize 
Çınara bana, kediye, güneşe, bir de ömrümüze...

----------------------------------------------------------------------------------

• Cebimde yoktu ! Yüreğimden verdim.
• O bensizliği göze aldysa, Ben onsuzluktan birşey kaybetmem.
• Yürekli bir kadının başı, yüreksiz bir erkeğin omuzuna ağır gelir!
• İnsαn birisiyle yαşlαnmαlı, Birisi yüzünden değil!
• Yaşamak ümitli bir iştir, sevgilim.Yaşamak: Seni sevmek gibi ciddi bir iştir.
• Biz başka severdik. O yüzden başka sevemedik.
• Bence Sen De Şimdi Herkes Gibisin.

• Pişman değilim yaşadıklarımdan, Öfkem belki de yaşayamadıklarımdan…
• Aşk, bazen gitmekle kalmak arasında verdiğin en büyük savaştır. Sevmeyenin aklı, gerçekten sevenin kalbi kazanır bu savaşı.
• Büsbütün unuttum seni eminim, Maziye karıştı şimdi yeminim, Kalbimde senin için ...yok bile kinim, Bence sen de şimdi herkes gibisin.
• Sevmek, Sevdiğin kişiyle birlikte olmak değildir unutma! Çünkü aşk; onunla yaşamak değil, onu yaşamaktır aslında.. .
• kimselere anlatamadım ..kendime bile ..ola ki ağzımdan kaçırır, bir daha tutamam seni.
• Kadınlarımızın yüzü acılarımızın kitabıdır. Acılarımız, ayıplarımız ve döktüğümüz kan karasabanlar gibi çizer kadınların yüzünü.
• Aşkın bu denli sıradan olmadığına inanıyorum ben. Önce sıradanları yaşayacaksın ki, gerçek olanı anlayabilesin.
• Yapraklara dallara, yeşillere, allara, Nice nice yıllara gülüm, nice nice yıllara. Yaprak dala, al yeşile yaraşır, Gayrı bundan böyle vermem seni ellere.
• Sebebi ne seni bir bıçak yarası gibi hatırlamamın? Sen böyle uzakken senin sesini duyup, yerimden fırlamamın sebebi ne?
• Bir meltem olacak rüzgarım dahi kalmadı benim. Dağlara çarptım her esişimde. Yollara küfrettim her gidişinde.
• Önemli olan zamana bırakmak değil, Zamanla bırakmamaktır.
• Büyük bir hayal kırıklığı yaşayıp ben artık kimseyi sevemem deme! Unutma ki, en güzel çiçekler mezarlıklarda yetişir.
• İnsanlar işine gelince değil de vicdanına değince iyilik yapsalardı; bugün çıkar ilişkileri değil, gerçek sevdalar yaşanırdı !
• Benim kelime hazinem çok geniştir, derdim. Senin bir kelimene yetemedim ; Git, ne demekti sevgilim ?
• Yolunu beklerken daha dün gece, kaçıyorum bugün senden gizlice. Kalbime baktım d...a işte iyice; anladım ki sen de herkes gibisin!
• Gidenin arkasından gelen gideni bulacak mı zannediyorsun?
• Artık şaşırtmıyor beni dostun kahpeliği, elimi sıkarken sapladığı bıçak.Nafile, artık kışkırtamıyor beni düşman.
• Birgün bensizlik çalar kapını. Benli dünleri düşünür, avunursun... Sanma ki yalanlar içinde, ben gibi bir doğru bulursun ...
• Bazen önemli olmamalı gidecek olan yada gelmeyen. Çünkü bazen, başlaman gerekir her şeye yeniden.
• Kim bilir; masalınızın kahramanı, başka bir hikayenin figüranı olmaya gitmiştir belki de. Değer mi gitmesine, gitmezdi değmese.
• Korkma bana âşık olmaktan ya da çekip gitmekten. Çünkü kalbimdeki hiçbir cesedi sahipsiz bırakmadım ben.
• Artık ne geri gelmeni beklerim ne de ben gelirim. Nasılsa ben bir şey kaybetmedim, sen bensizliği seçtin. Karar senin.
• Her gelen sevmez ve hiçbir seven gitmez unutma. Bil ki; Giden dönüyorsa sevdiğinden değil, kaybettiğindendir aslında!
• Ne acıdır insanın bildiğini anlatamaması. 'Ben' deyip susması, 'Sen' deyip ağlamaklı kalması.
• Ne kadar seviyorsun dersen ; o kadar işte.. Tavanı kadar sokağın ve dibi kadar cehennemin...
• Döğüşebilirim, doğru bulduğum, haklı bulduğum, güzel bulduğum herşey için, herkes için, yaşım başım buna engel değil.
• Korkma giderken 'b'yi alıyorum, Gerisini sana bırakıyorum. Nede olsa sen bitirdin b/izi. Öyleyse sende kalmalı 'izi'..
• Kelebek misalidir aşk; Anlamayana ömrü günlük, Anlayana bir ömürlük!
• Seni seviyorum, ama nasıl: Avuçlarımda camdan bir şey gibi kalbimi sıkıp parmaklarımı kanatarak kırasıya, çıldırasıya.
• Neleri alıp götürmedi benden ayrılık ; kilometrelerle umut , tonlarla keder, taradığım saçlar, sıktığım eller.
• Ve sana söylemek istediğim en güzel söz: henüz söylememiş olduğum sözdür.
• Koşuyor altı yaşında bir oğlan, uçurtması geçiyor ağaçlardan, siz de böyle koşmuştunuz bir zaman. Çocuklara kıymayın efendiler.
• durup dururken hiç bitmeyecekmiş gibi bağlanıyorum başladığım güne ve her seferinde sen çıkıyorsun suyun yüzüne.
• Evet.. Belki umudum kalmadı geleceğimden; ama asla pişman değilim geçmişimden.
• Hani derler ya ben sensiz yaşayamam diye İşte ben onlardan değilim Ben sensiz de yaşarım; Ama seninle bir başka yaşarım...
• Anlamaya başlıyorum, inanmayı yitirmek pahasına.
• Vicdanla birlikte, şeref ararım ben sevdiklerimde. Her zaman doğru değildir elbet seçimlerim; Zaman gelir, şerefsizleri" de severim..
• Ellerine dokunmak isterim, dokunamam arkasından camın. Ben bir şaşkın seyircisiyim gülüm, alacakaranlığımda oynadığım dramın.
• İnsan ya hayrandır sana, ya düşman. Ya hiç yokmuşsun gibi unutulursun, yada bir dakika bile çıkmazsın akıldan.
• Hapşurduğumda; çok yaşa, iyi yaşa yerine benimle yaşa deseydi keşke. Bende; sende gör değilde, emrin olur deseydim sessizce.
• Gittiğim eğer bensem, söyle bana kimden gittim? Sende yoktum zaten ben, ben yine bende bittim.
• Umut binbir ayaklı, Umut Güneşte saklı. Umut edenler haklı, Umut insanın hakkı.
• Hiç olmazsa hıncımı böyle alırım dedim, Yola mağrur uzanan gölgesini çiğnedim.
• Hoş geldin! Biz bıraktığın gibiyiz. Ustalaştık biraz daha taşı kırmakta,dostu düşmandan ayırmakta...
• Ne kötüdür insanın aklıyla yüreği arasında çaresiz kalması. Ne kötüdür ona an kadar yakın, bir asır kadar uzak olması !
• Pişman değilim! Sadece dön bak arkana; ne için, nelerden vazgeçtin? Neler dururken, sen neyi seçtin.
• Ne ben sana kızarım, Ne de zatın zahmet edip bana küssün. Artık seninle biz, Düşman bile değiliz.
• Benim sevdasında bencil; ama yüreğinde sağlam sevdiğim. Aklıma gelişini seveyim: ne güzel darma duman ediyorsun beni.
• Sende uzaklığı; sende ben, imkansızlığı seviyorum.
• Büyük insanlığın toprağında gölge yok,sokağında fener,penceresinde cam,ama umudu var büyük insanlığın,umutsuz yaşanmıyor.
• Kimi insan otların kimi insan balıkların çeşidini bilir ben ayrılıkların. Kimi i...nsan ezbere sayar yıldızların adını ben hasretlerin.
• Ben hem kendimden bahseden şiirler yazmak istiyorum, hem bir tek insana, hem milyonlara seslenen şiirler.
• Sen benim sarhoşluğumsun, ne ayıldım, ne ayılabilirim, ne ayılmak isterim!
• Özledin, içtin, ağladın, güldün, şarkılar söyledin, şiirler yazdın. Peki o ne yaptı ? deme. Herkes kendinden sorumludur aşkta.
• Bir gülüşün ateşiyle yakmasını biliriz ölümün önünde sigaramızı.
• Hiçbir korkuya benzemez halkını satanın korkusu.
• Bilmezden gelişim, aptala yatışım kaybetme korkumdan değil; karşımdakilerin yalan söyleme potansiyellerine olan merakımdandır.
• Belki ben sana sevmeyi öğretemem , Ama sen de bana , unutmayı öğretmezsin . Belki ben sana kavuşmayı öğretemem, Ama sen de bana , ayrılığı öğretemezsin.
• Yani, öylesine ciddiye alacaksın ki yaşamayı,yetmişinde bile, mesela, zeytin dikeceksin. Hem de öyle çocuklara falan kalır diye değil,Ölmekten korktuğun halde ölüme inanmadığın için.
• Gelinler aynada saçını tarar, aynanın içinde birini arar. Elbet böyle sizi de aradılar. Gelinlere kıymayın efendiler.
• Geliyorum dedi. Benden bile kovdum beni. Ama ne o geldi ne de kovduğum ben geldi geri. Sensizdim bir de bensiz bıraktın beni.
• Sevdiğin müddetçe ve sevebildiğin kadar, Sevdiğine her şeyini verdiğin müddetçe ve verebildiğin kadar gençsin.
• Gökyüzünde atomlu tek bulut kalmayıncaya kadar, malı mülkü, aklı fikri, canı neyi varsa verebilmeli büyük hürriyete şiirlerimiz.
• Elbet bitecek güneşe hasret günler. Ve o zaman kutuplarda yetişen cılız ve minik bitkiler değil, güneşin çiçekleri dolduracak yüreğini.
• Biz; ince bel, ela göz, sütun bacak için sevmedik güzelim.. Gümbür gümbür bir yürek diledik kavgamızda...
• Arkadaşlık ağaca benzer,kurudu mu bir daha yeşermez.
• İnsanların kanatları yok,insanların kanatları yüreklerinde.
• içimde ikinci bir insan gibidir seni sevmek saadeti.
• sende, ben, imkânsızlığı seviyorum, fakat asla umutsuzluğu değil.
• Ya ölü yıldızlara götüreceğiz hayatı,ya da ölüm inecek yeryüzüne.
• Yaşamak bir ağaç gibi tek ve hür ve bir orman gibi kardeşçesine.
• En fazla bir yıl sürer yirminci asırlarda ölüm acısı.
• Düşmana inat birgün daha fazla yaşayacaksın.
• Gökyüzünü başımın üstünde görmek bana yasak.
• Ölüm kendinden önce bana yalnızlığını yolladı.
• Geçtim putların ormanından baltalayarak, ne de kolay yıkılıyorlardı.
• Kim bilir.. Masalınızın kahramanı, başka bir hikayenin figüranı olmaya gitmiştir belki de.
• Benim gönlüm bir kartaldır.
• İçimde mis kokulu kızıl bir gül gibi duruyor zaman.
• Mesele esir düşmekte değil,teslim olmamakta bütün mesele.
• Ve aynı ihtirasla tekrar ediyorum yine.Onlar ki; toprakta karınca,su da balık, havada kuş kadar çokturlar.Korkak,cesur,cahil ve çocukturlar.
• Gerçek yaşamdan kaçan ve onunla bağıntısız konuları işleyen kimse,saman gibi anlamsızca yanmaya yargılıdır.
• Sen yanmasan,ben yanmasam,biz yanmasak nasıl çıkar karanlıklar aydınlığa?
• Dörtnala gelip Uzak Asya’dan Akdenize bir kısrak başı gibi uzanan Bu memleket bizim.
• Tahir olmak da ayıp değil Zühre olmak da,hattâ sevda yüzünden ölmek de ayıp değil.
• Gerçek şair kendi aşkı,kendi mutluluğu ve acısıyla uğraşmaz.Şiirlerinde halkının nabzı atmalıdır.
• O, yalnız ağaran tanyerini görüyor ben, geceyi de Sen, yalnız geceyi görüyorsun, ben ağaran tanyerinide.
• Ben Türk dillinin Şairiyim. Hayatımı buna adadım.
• Bir senfoni vardı kulağımda çalınan,bitti artık hepsi.
• Serçe gibisin kardeşim.
• Giderayak işlerim var bitirilecek, giderayak.
• Kararmasın yeter ki;Sol memenin altındaki cevahir!
• Boğazlanan bir çocuğun kanı gibi aktı zaman.Sonra resmen kapandı O fasıl,Şimdi üçüncüden bahsediyor,Amerikan doları fakat gün ışıdı herşeye rağmen.
• Ben içeri düştüğümden beri güneşin etrafında on kere döndü Dünya.
• Şimdi on yaşına bastı.Ben içeri düştüğüm sene ana rahmine düşen çocuklar.
• Yeni meydanlar açılmış uzaktaki şehrimde.
• Pamuk gibiydi bembeyazdı ekmek.
• Yazılarım otuz-kırk dilde basılır, Türkiye'mde Türkçemle yasak!
• Ve gayrisi mesela benim on sene yatmam Laf-ı güzaftır.
• Nazım Hikmet vatan hainliğine devam ediyor hala.
• Umuda bin kurşun sıksada ölüm, unutma! Umuda kurşun işlemez gülüm.
• Vatan çiftliklerinizse,kasalarınızın ve çek defterlerinizin içindekilerse vatan,vatan, şose boylarında gebermekse açlıktan,vatan, soğukta it gibi titremek ve sıtmadan kıvranmaksa yazın,fabrikalarınızda al kanımızı içmekse vatan,vatan tırnaklarıysa ağalarınızın,vatan, mızraklı ilmühalse, vatan, polis copuysa,ödeneklerinizse, maaşlarınızsa vatan,vatan, Amerikan üsleri, Amerikan bombası, Amerikan donanması topuysa,vatan, kurtulmamaksa kokmuş karanlığımızdan,ben vatan hainiyim.
• Benim idealimdeki rejim olsa, ben de seni astırırdım. Sonra da darağacının altına oturup hüngür hüngür ağlardım! (Necip Fazıl'ın 'Benim idealimdeki rejim olsa seni astırır, sonra da mezarını türbe yaptırırdım' sözüne cevaben)
• 66 santimetre karede gülüyor, ağzı kulaklarında, Amerikan amirali.Amerika, bütçemize 120 milyon lira hibe etti, 120 milyon lira."Amerikan emperyalizminin yarı sömürgesiyiz,dedi Hikmet.
• Memleketimi seviyorum:Çınarlarında kolan vurdum, hapisanelerinde yattım.Hiçbir şey gidermez iç sıkıntımı memleketimin şarkıları ve tütünü gibi.
• Memleketim:Bedreddin,Sinan,Yunus Emre ve Sakarya,kurşun kubbeler ve fabrika bacaları benim o kendi kendinden bile gizleyerek sarkık bıyıkları altından gülen halkımın eseridir.
• Topraktan öğrenip kitapsız bilendir.Hoca Nasreddin gibi ağlayan,Bayburtlu Zihni gibi gülendir.Ferhad'dır.Kerem'dir.Ve Keloğlan'dır.
• Tavşan korktuğu için kaçmaz,Kaçtığı için korkar.
• Antepliler silâhşor olur,uçan turnayı gözünden,kaçan tavşanı ard ayağından vururlar.
• Bu göl İznik gölüdür.Durgundur.Karanlıktır.Derindir.Bir kuyu suyu gibi içindedir dağların.
• Yağmur yağıyordu boyuna.Sözü onlar alıp dediler ona :"Daha pazar kurulmadı kurulacak.Esen rüzgâr durulmadı durulacak.Boynu daha vurulmadı vurulacak.
• Gece gelen telgraf dört heceden ibaretti: vefat etti.
• İki şey var ancak ölümle unutulur,anamızın yüzüyle şehrimizin yüzü.
• Şair başarılı olmak için,yapıtlarında maddi yaşamı aydınlatmak zorundadır.
• Nabzını boşlukta sayan bir gece.
• Yoldaşlar, nasib olmazsa görmek o günü, Ölürsem kurtuluştan önce yani, alıp götürün Anadolu'da bir köy mezarlığına gömün beni.
• Yoldaşlar, ölürsem o günden önce yani, Öylece gibi de görünüyor, Anadolu'da bir köy mezarlığına gömün beni, ve de uyarına gelirse, tepemde bir de çınar olursa, taş maş da istemez hani.
• Matematik, sibernetik, fizik, müzik, tüm bunlar, eninde sonunda, sadece, insanlar şiir okumayı öğrensinler ve anlasınlar diye gereklidir.
• Ne ben Sezarım, Ne de sen Brütüssün.Ne ben sana kızarım ne de zatın zahmet edip bana küssün.Artık seninle biz,düşman bile değiliz .